Sunday, May 15, 2011

ေရႊဘုံနိဒါန္းလာ ၿမန္မာမင္းခမ္းေတာ္မ်ား

                                 ဆာရစ္ခ်က္တင္ပယ္ ေရးဆြဲေသာ မင္းခမ္းေတာ္ပန္းခ်ီကား
                           ဆရာခ်ဳံေရးဆြဲသည္႔ အကန္ေတာ႔ခံ ပန္းခ်ီကား (ပုရပိုဏ္မူ)
                  ရတနာပုံ ေနၿပည္ေတာ္ရွိ ခင္းက်င္းၿပသထားေသာ လက္ရွိမင္းခမ္းေတာ္မ်ား

မင္းခမ္းေတာ္ပစၥည္းဟုဆုိရာတြင္ ေရႊနန္းေတာ္တြင္ ေန႔စဥ္သုံး ေရႊထည္ပစၥည္းမ်ားကို ဆုိလိုၿခင္း မဟုတ္ေပ၊ လြတ္လပ္ၿခင္း အခ်ဳပ္အၿခာအာဏာကို ပိုင္ဆုိးၿခင္း၊ ၿမင္႔ၿမတ္ၿခင္း၊ ခန္႔ညားၿခင္း၊ က်တ္သေရ မဂၤလာအေပါင္းႏွင္႔ ၿပည္႔စုံၿခင္းတုိ႕၏ သေကၤတၿဖစ္ေသာ သီဟာသနပလႅင္ ေတာ္ၾကီး၏ ေရွ႔တြင္ ခင္းက်င္းရသည္႔ မင္း၏ အခမ္းနားသုံးၿဖစ္သည္႔၊  ေက်ာက္မ်က္ရတနာ စီၿခယ္ ထားေသာ ေရႊထည္ပစၥည္းမ်ားကို ဆိုလိုၿခင္းၿဖစ္ၿပီး။ ထုိပစၥည္းကို ေခတ္အဆက္ဆက္ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မ်ားၿဖင္႔ စနစ္တက် မွတ္တမ္းတင္ထားသည္႔အတုိင္း လက္၀ဲမင္းခမ္းေတာ္ ၁၈ခု ၊ လက္ယာမင္းခမ္းေတာ္ ၁၇ခု ဟူ၍ ပုံေသသက္မွတ္ၿပီး ခင္းက်င္း ရၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္။ လက္၀ဲ မင္းခမ္းေတာ္္မ်ားကို သတ္မွတ္ရာ၌ ေခတ္ကာလအရ ေသာ္လည္း ေကာင္း၊ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ မ်ားအရလည္းေကာင္း၊ အနည္းငယ္ကြဲၿပားမႈရွိပါတယ္၊ ဥပမာအားၿဖင္႔ ေရႊဘုံနိဒါန္းလာ မင္းခမ္း ေတာ္မ်ားႏွင္႔ ၊ ၿမ၀တီမင္းၾကီး ဦးစ၏ မင္းခမ္းေတာ္ဖြဲ႔တြင္ ပါ၀င္ေသာ လက္၀ဲ၊ လက္ ယာမင္း ခမ္းေတာ္ မ်ားသည္၊ အနည္းငယ္ကြဲလြဲေနသည္ကို ေတြ႕ရပါတယ္။

ေရႊဘုံနိဒါန္းမွာ ဘုိးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ ၿမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၁၄၅ ခရစ္ႏွစ္ ၁၇၈၃)တြင္ ေရးသားၿပီးစီးခဲ႔ၿခင္း ၿဖစ္၍ ၿမ၀တီမင္းၾကီး ဦးစ၏ မင္းခမ္းေတာ္ဖြဲ႔မွာ ေရႊဘုံနိဒါန္းထက္ ပို၍ေနာက္ က်ၿပီးမွ ေရးသားဖြဲ႔ဆိုခဲ႔ၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္္၊ မင္းခမ္းေတာ္ပစၥည္းမ်ားဟူသည္ ေန႔စဥ္ ခင္းက်င္းထား ရသည္မဟုတ္ဘဲ၊ တႏွစ္တြင္ သုံးၾကိမ္ က်င္းပသည္႔ ၊  ကန္ေတာ႔ခံ အခမ္းနားမ်ား တြင္သာ ခင္းက်င္းထား ရွိၿခင္းၿဖစ္ပါတယ္၊ ဘုရင္မင္းၿမတ္သည္ တႏွစ္လွ်င္ ႏွစ္သစ္၊၀ါ၀င္၊၀ါကြ်တ္ ဟူ၍ သုံးၾကိမ္အခမ္း နားၿဖင္႔ ကန္ေတာ႔ခံေတာ္မူေၾကာင္းကို စာေပတို႕တြင္ မွတ္သားရပါတယ္။

ႏွစ္သစ္ကန္ေတာ႔ပြဲကို ႏွစ္သစ္ကူးၿပီး ရက္ေပါင္း၄၀ေၿမာက္တြင္ က်င္းပေလ႔ရွိေၾကာင္း ေရႊနန္း ေတာ္သုံး ေ၀ါဟာရအဘိဓာန္တြင္ ဖက္ရူမွတ္သားရၿပီး၊ ၿမန္မာလအား ၿဖင္႔ ကဆုန္ သို႕မဟုတ္ နယုန္လတြင္ က်င္းပေလ႔ရွိသည္ဟုလည္း သိရပါသည္၊  ထိုသို႕ေသာ အကန္ေတာ႔ခံ ပြဲမ်ားတြင္ မွသာ အခမ္းနားအားၿဖင္႔ လက္၀ဲလက္ယာ မင္းခမ္းေတာ္မ်ား ခင္းက်င္း ေစၿပီး၊ ထီးၿဖဴေတာ္၄စင္း စီစိုက္ထူၿပီး ဘယ္ညာအားၿဖင္႔ ၈စင္းစုိက္ထူထားခါ၊ ထီးၿဖဴမ်ားအၿပင္ ယပ္မားေတာ္နွင္႔ အလံေတာ္ မ်ားကို လည္း ပလႅင္ေတာ္အေရွ႔တြင္ စိုက္ထူထားရပါတယ္။

ဤပို႔စ္ပါ မင္းခမ္းေတာ္မ်ားမွာ သီေပါမင္းတရားၾကီးလက္ထက္ေတာ္ အသည္၀န္ တုိင္တားၿမိဳ႕ စားမင္း မင္းၾကီးမဟာသီဟသူရ မွတ္တမ္းတင္ၿပဳစုစီရင္ခဲ႕ေသာ နန္းတြင္း ပရပိုဒ္ၿဖဴတြင္ ေတြ႕ရွိရ ေသာ မင္းခမ္းနားေတာ္ပုံမ်ားကို ၊ အမ်ိဳးသားၿပတုိက္တြင္မွ ယူငင္တင္ၿပၿခင္းၿဖစ္ပါသည္၊ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ မွစတင္ၿပီး ကိုလုိနီၿဖစ္ခဲ႔စဥ္အခ်ိန္တြင္ ၿမန္မာမ်ား၏ အထြဋ္အထိပ္ထားရာ သီဟာသန ပလႅင္ေတာ္ကို အိႏၵိယႏုိင္ငံ ကာလကၱားသို႕ မင္းခမ္းေတာ္ပစၥည္းမ်ား နန္းတြင္း ပစၥည္းမ်ားကို အဂၤလန္ႏုိင္ငံသို႕ ယူေဆာင္သြားခဲ႔ၾကၿပီး။

လြတ္လပ္ေရးရသည္႔ ၁၉၄၈ခုႏွစ္ၿမန္မာ အစိုးရ၏ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္အရ ၁၉၄၈ခုႏွစ္တြင္ သီဟာသနပလႅင္ေတာ္ကိုလည္းေကာင္း ၁၉၆၄ခုႏွစ္တြင္ မင္းခမ္းေတာ္ပစၥည္းမ်ားႏွင္႔ နန္းတြင္း ပစၥည္းအခ်ိဳ႕ကိုလည္းေကာင္း ၿပည္လည္ရရွိခဲ႔ၿပီး၊ က်န္ရွိေနေသာ မင္းခမ္းေတာ္ပစၥည္းမ်ားႏွင္႔ နန္းတြင္းပစၥည္းမ်ားကို လန္ဒန္ၿမိဳ႕ ၀ိတိုရိယႏွင္႔၊ အဲလဘတ္ၿပတိုက္တြင္ ယေန႔တုိင္ၿပသ ထား ဆဲၿဖစ္သည္ဟု သိရပါတယ္ ၊ ၿပန္လည္ရရွိခဲ႔ေသာ ပစၥည္းမ်ား၊ နန္းတြင္းပစၥည္းမ်ားႏွင္႔ မင္းေၿမာက္ တန္ဆာမ်ားကို ၊ ယခုရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အမ်ိဳးသား ၿပတုိက္ ပထမထပ္တြင္ မင္းခမ္း ေတာ္ပစၥည္းမ်ား ၿပခန္းတြင္ ၿပသထားရွိ လွ်က္ရွိပါတယ္။

ၿမ၀တီမင္းၾကီး ဦးစ၏ မင္းခမ္းေတာ္ဖြဲ႕အလုိအားၿဖင္႔ လက္ယာ မင္းခမ္း ေတာ္ ၁၈ပါးမွာ ၁-ကြမ္းေတာင္းၾကီး၊ ၂-ကြမ္းခ်ပ္သုံးဆင္႔၊၃-ကြမ္းေလာင္း ၾကီး၊ ၄-စလင္႔ၾကာငယ္၊ ၅-စလင္႔ၾကာၾကီး၊ ၆-နဂါးကြမ္းခြက္၊ ၇-ရွစ္ေထာင္႔ကြမ္းခြက္၊ ၉-ပန္းေတာင္ ၾကီး၊ ၁၀-ၿမဴတာ၊ ၁၁-ၿမဴတာ(မ)၊ ၁၂-ဖလား၊ ၁၃-တေကာင္း၊ ၁၄-ၿပတုိ႕၊ ၁၅-ေသာက္ေရတင္၊ ၁၆-အုိးၿပစ္၊ ၁၇-မကန္းကရား၊ ၁၈-နန္းဆြဲအုပ္တုိ႕ၿဖစ္ၿပီး။

လက္၀ဲမင္းခမ္းေတာ္ ၁၈ခု ကေတာ႔၊ ၁-လက္တင္ၾကားကြမ္းခြက္၊ ၂- ၿခေသၤ႔ခံ ကြမ္းခြက္၊ ၃-ကြမ္းေလာင္းငယ္၊ ၄-သလပ္၊ ၅-သလင္းေၿမာင္၊ ၆-သစ္တုိင္(ေတာင္ေ၀ွး)၊ ၇-က်ပ္လွ်ား၊ ၈-ေၿခနင္း၊ ၉-ဖိနပ္၊ ၁၀-သားၿမီးယပ္၊ ၁၁- သန္လ်က္၊ ၁၂-ေတာင္ေ၀ွး၊ ၁၃- ၿခေသၤ႔ခံကရား ၊ ၁၄-အုိး ၿပစ္၊၁၅-ေမးေထာက္၊ ၁၆-က်ီးေၿခ၊၁၇- ၿမဴတာ၊ ၁၈-ၿမဴတာ(ဖို)ဆိုၿပီး လက္၀ဲ မင္းခမ္းေတာင္ကိုလဲ ၁၈ပါးဟု မင္းခမ္းေတာ္ႏွင္႔ ပတ္သတ္ၿပီး ၿမ၀တီမင္းၾကီးဦးစက မင္းခမ္းေတာ္ စပ္ဆုိေရးသား ထားေသာ္လည္း၊ေရႊဘုံနိဒါန္းလာ မင္းခမ္းေတာ္ လကာၤၾကီးမွာ ၿဖင္႔`ႏွစ္လီေပါင္း ေျမာက္၊ ႏွစ္ဆယ့္ ေျခာက္လွ်င္၊ အံ့ေလာက္ ထူးဆန္း၊ ေရွ႕ေတာ္ထြန္း သည္၊ ေရာင္ရႊန္းေျပာင္ေျပာင္ ၀င္း၀င္း တည္း။´လို႕ ၀ဲဘက္ မင္းခမ္းေတာ္ ၁၃ႏွင္႔ ယာဘက္မင္း ခမ္းေတာ္ ၁၃ဟူၿပီး မင္းခမ္းေတာ္ေပါင္း ၂၆ခုရွိေၾကာင္းကို ေရးသားစပ္ဆုိထားပါတယ္။

ေရႊဘုံနိဒါန္းလာ မင္းခမ္းေတာ္ ဆုိင္ရာ လကာၤအၿပည္႔စုံတြင္ ေအာက္ပါအတိုင္းေရး သားၿပဆုိထား သည္ကို ေတြ႔ၿမင္ရပါတယ္။
(က) လက္်ာေတာ္က၊ ေရႊေလွာ္သိဂၤါ၊ မ်က္စီျမြာသား၊ ရတနာသန္လ်က္၊ လ်ံလက္လွ်ပ္လွ်ပ္၊ သားျမီးယပ္ႏွင့္၊ ထက္ခ်ပ္မကြာ၊ ရတနာ ပန္းေတာင္း၊ ျခဴးေပါင္းပုလဲ၊ သႏၲာဆြဲလ်က္၊ ရဲရဲေရာင္တက္၊ ကြမ္းခြက္ရွစ္ေထာင့္၊ ထို႔ေၾကာင့္မေရြ႕၊ ျခေသၤ့ခံလ်က္၊ ကြမ္းခြက္ရတနာ၊ စလင္းၾကာႏွင့္၊ သိဂၤါေရႊမွည့္၊ ကြမ္းထည့္က်ပ္မွ၊ က်ပ္လ်ား စသား၊ သီဟခံထား၊ ကရားတေကာင္း၊ ထိုေႏွာင္းျမဴတာ၊ ေရျပည့္စြာတည့္၊ ထီးမွာေလးဆူ၊ စိုက္ထူၾကြားၾကြား၊ ယပ္မားခ်ပ္လ်က္၊ ေရာင္ျခည္ရွက္သည္၊ ျပိဳးျပက္ ထိန္ထိန္လင္းလင္းတည္း။
(ခ) လက္၀ဲေတာ္က၊ ေရႊေလွာ္ လွ်ံ၀ါ၊ မ်က္စီျမြာသည္၊ ရတနာဘိနပ္၊ သပ္သပ္ေတာင္ေ၀ွး၊ ေရာင္ေျပး၀ိုး၀ါး၊ လက္တင္ၾကားႏွင့္၊ နဂါးကြမ္းခြက္၊ စဥ္လ်က္ သလပ္၊ လွ်ပ္လွ်ပ္၀င္း၀ါ၊ မကြာတသီး၊ ကြမ္းေလာင္းၾကီးကား၊ အျပီးဆိုဘြယ္၊ ကြမ္းေလာင္းငယ္ႏွင့္၊ တင့္တယ္လွစြာ၊ ရတနာ ဖလား၊ ကရားထိုေနာင္၊ သလင္းေျမာင္လု၊ လွ်ံေရာင္ရတနာ၊ သစ္တိုင္ပါ၍၊ ျမဴတာေရခ်မ္း၊ ျပည့္ျဖိဳးလွ်မ္းသည္၊ မင္းခမ္း မည္သား၊ ထီးေလးပါးႏွင့္၊ အၾကား အၾကား၊ ယပ္မားခ်ပ္လ်က္၊ စဥ္ဆက္စံုညီ၊ ဆယ့္သံုး စီ တည့္၊ ႏွစ္လီေပါင္းေျမာက္၊ ႏွစ္ဆယ့္ ေျခာက္လွ်င္၊ အံ့ေလာက္ ထူးဆန္း၊ ေရွ႕ေတာ္ ထြန္းသည္၊ ေရာင္ရႊန္းေျပာင္ေျပာင္ ၀င္း၀င္းတည္း။

ေနာက္ပိုစ္႔မ်ားတြင္ နန္းတြင္းပုရပိုဏ္ၿဖဴလာ မင္းခမ္းေတာ္ေရႊထည္ ပစၥည္းမ်ားကို ဓာတ္ပုံႏွင္႔ တကြ ေရးသားတင္ၿပမည္ၿဖစ္ပါေၾကာင္း ဘေလာ႔စာရႈ သူအေပါင္းတုိ႕ခင္မ်ား။
ဘေလာ႔စာေပခ်စ္သူမ်ား ဗဟုသုတကုံလုံ ၾကြယ္၀ပါေစေၾကာင္း ေငြလမင္းတုိ႕ ဆုမြန္ေတာင္းလိုက္ ပါတယ္၊ ရြႊလန္းခ်မ္းေၿမ႕ၾကပါေစခင္မ်ာ။
(အထူးသတင္း- ခ်န္ဂီေဆးရုံတြင္ ေဆး၀ါးကုသခံေနေသာ  မဒမ္ေငြ၏ ေက်ာက္ကပ္တၿခမ္းမွာ လုံး၀ပ်က္ဆီးသြားၿပီ ၿဖစ္ပါ၍၊ ေရွ႕လတြင္ ခြဲစိပ္ကုသမူခံႏုိင္ေစရန္ အားေမြးေနရပါသၿဖင္႔ ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းေပးေစလိုပါေၾကာင္း )