ၿမတ္ဗုဒၶဟာ သက္ေတာ္၈၀ ၊ ၀ါေတာ္ ၄၅ ၿဖင္႔ သတၱ၀ါတို႔အား တရားဓမၼ ေဟာၾကားေခ်ခြ်တ္ေတာ္ မူခဲ႔ပါတယ္ ၊ ဘုရား အၿဖစ္နဲ႔ ႏွစ္ေပါင္း၄၅ ႏွစ္ကို တေနရာတည္း ၿဖင္႔ ေနခဲ႔တာမဟုတ္ပါ ၊ ကြ်တ္ထုိက္တဲ႔ ေ၀ေနယ်မ်ား ရွိရာ အရပ္သို႔ အၿမဲၾကြခ်ီေနသမုိ႔ ေနရာအတည္တက် မရွိပါ ၊ သို႔ေသာ္လည္း သာ၀တၳိၿပည္မွာေတာ႔ အမ်ားအား ၿဖင္႔ သီတင္းသုံးေတာ္မူပါတယ္ ၊ ၀ါေတာ္စဥ္ေတးထပ္ဆိုတာ ဘယ္ႏွစ္၀ါေၿမာက္မွာ ဘယ္အရပ္မွာ သီတင္း သုံးခဲ႔ တယ္ဆိုတာကို ေရွးပါဠိစာေပ ကြ်မ္းက်င္ ႏုိင္နင္း ေတာ္မူေသာ အရွင္သူၿမတ္မ်ားက ပိဋကစာေပ တုိ႔မွ ေမြေႏွာက္ၿပီး ေတးထပ္ကဗ်ာမ်ား ေရးစပ္ သီကုံးခဲ႔တာၿဖစ္ပါတယ္ ၊ ထုိေတးထပ္ကဗ်ာမ်ားကို ၀ါေတာ္စဥ္ ေတးထပ္လို႕ ေခၚပါတယ္ ။
(၁)
သယမၻဴေစာေနနတ္ ၊
မေနာဓာတ္ခ်ိဳရႊြင္ ။
ေၿပာစမွတ္ စာဆုိတင္မည္ ၊
၀ါဆိုစဥ္မွတ္သား ။
ၿမတ္ဓမၼေရႊစၾကာ ၊
မိကဒါ ေဟာကပ္ေရွ႔ဖ်ား ။
(ပဌမ၀ါကို မိကဒါ၀ုန္ေတာ မွာ ၀ါကယ္ေတာ္မူသည္ )
ဒု+တ+စ ရာစၿဂိဳလ္ ၊
၀ါဆိုေတာ္မူသား ။
ေ၀သာလီ ၿပည္အပါး ၊
ငါး၀ါေၿမာက္ ဘုန္းၾကြယ္ ။
မကုဋာ ေတာင္ဂီရိ ၊
ေၿခာက္၀ါရွိ ကိန္း၀ပ္စံပယ္ ။
(ဒုတိယ +တတိယ + စတုတၳ ၀ါမ်ားကို ရာဇၿဂိဳလ္ၿပည္တြင္ ၀ါဆုိေတာ္မူၿပီး ၊ ငါး၀ါေၿမာက္တြင္ ေ၀သာလီၿပည္တြင္ ၀ါဆိုေတာ္မူသည္ ၊ ၆၀ါေၿမာက္တြင္ မကုဋာဂီရိ ေတာင္တြင္ ၀ါကပ္ေတာ္မူ၏ ။ )
ေနာင္ခါသိ ထိမ္းမွတ္လြယ္ေအာင္ ၊
ကိန္းသပၸာယ္ ညြန္းရစ္ေတာ႔ ။
ခုႏွစ္၀တိံသာ ၊
ၿမန္းၾကြ ကပ္ရွာ ။
ရွစ္၀ါေၿမာက္ စံတုကြာမွာ ၊
သံသုမာ ဂီရိပေလး ။
(၇ ၀ါေၿမာက္၀ါကို တာ၀တိံသာ နတ္ၿပည္တြင္ မယ္ေတာ္သႏၱဳႆိတ နတ္သားအား အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ၿမတ္ ေဟာၾကာေတာ္မူၿပီး ၀ါကပ္ေတာ္မူ၍ ၊ ၈ ၀ါေၿမာက္ကို သံသုမာဂီၤရိ ေထာင္ထိပ္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူသည္ )
(၂)
ေကာသဗၺီ ကိုး၀ါရ ၊
စိုးနာထ မွွွီထုိင္ ။
ၿဖိဳးသာလွ ပုလဲၿမိဳင္မွာ ၊
အၿပီးပိုင္ တစ္ဆယ္ကူး ။
ၿဗဟၼဏ နာဠရြာမွာ ၊
၀ါၾကြတာ ဆယ္႔တစ္ရခူး ။
(၉၀ါေၿမာက္ကို ေကာသဗၺီၿပည္တြင္ ၀ါဆုိေတာ္မူၿပီး ၊ ၁၀ ၀ါေၿမာက္၀ါကို ပလလဲေတာမွာ ၀ါဆုိေတာ္မူသည္ ၊ ၁၁ ၀ါေၿမာက္ကို ၿဗဟၼဏ နာဠရြာတြင္ ၀ါဆိုေတာ္မူပါ၏ ။)
တစ္ဆယ္႔ႏွစ္ ေနလွ်င္၀ါ ၊
ေ၀ရဥၥာ ၿပည္ထူး ။
ေတာင္ဇာလီ ၿမတ္ဦးမွာေတာ႔ ၊
ဆယ္႔သုံးက်ဳး ၀ါေတာ္ ။
ဆယ္႔ေလးၾကိမ္ ေဇတ၀န ၊
ကပိလ ဆယ္႔ငါး၀ါေခၚ ။
(၁၂ ၀ါေၿမာက္ကို ေ၀ရဥၥာ ၿပည္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး ၊ ၁၃၀ါ ေၿမာက္ကို ဇာလိယေတာင္ (စာလိယ ေတာင္ဟုလဲ ေခၚသည္ )တြင္၀ါကပ္ေတာ္မူပါတယ္ ၊ ၁၄၀ါေၿမာက္မွာေတာ႔ ေဇတ၀န္ေရြႊေက်ာင္းမွာ သီတင္းသုံးေတာ္မူၿပီး ၊ ၁၅ ၀ါမွာေတာ႔ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ကပိလ၀တ္ ေနၿပည္ေတာ္မွာ သီတင္းသုံး ေတာ္မူခဲ႔ပါ၏ ။)
အာဠ၀ီ ဆယ္႔ေၿခာက္ေက်ာ္မွာ ၊
စက္ေရာက္ေပ်ာ္ ၿပန္လွန္းလို႕ ။
စံၿမန္းသည္႔ ရာဇၿဂိဳလ္ ၊
ဆယ္႔ခုႏွစ္ကို ။
ဆယ္႔ရွစ္ႏွင္႔ ဆယ္႔ကိုးအလိုမွာ ၊
ဇာလီဆို ေတာင္ထိပ္ပေလး ။
(၁၆၀ါေၿမာက္ ၀ါေတာ္ကို အာဠ၀ီၿပည္မွာ ကပ္ေတာ္မူၿပီး ၊ ၁၇ ၀ါေၿမာက္မွာေတာ႔ ရာဇၿဂိဳလ္ၿပည္မွာ ၿပန္လည္ သီတင္းသုံးေတာ္မူပါတယ္ ၊ ၁၈ ၀ါ ၁၉၀ါ တုိ႔ကိုေတာ႔ ဇာလိယေတာင္မွာ ၿပန္လည္ၾကြခ်ီသီတင္း သုံးေတာ္မူပါ၏ ။ )
(၃)
ရာဇၿဂိဳလ္ တသြယ္ထည္႔ ၊
ႏွစ္ဆယ္ၿပည္႔ ၀ါအၾကိမ္ ။
နယ္မလွည္႔ မာရဇိန္မွာ ၊
ဇရာႏွိမ္ အိုရြမ္း ။
ႏွစ္ဆယ္႔ေလး သာ၀တၳီမွာ ၊
၀ါကြ်တ္မွီ လွည္႔ပတ္စံၿမန္း ။
(၂၀၀ါေၿမာက္မွာ ရာဇၿဂိဳလ္ၿပည္တြင္ သီတင္းသုံးေတာ္မူၿပီး ၊၂၁၀ါေၿမာက္မွ ၄၄၀ါထိ သာ၀တၳိၿပည္ ေဇတ၀န္ေက်ာင္းႏွင္႔ ၀ိသာခါ ေက်ာင္းအမၾကီး၏ ဗုဗၺာရုံေက်ာင္းတုိက္တို႔တြင္၂၄၀ါတိုင္တိုင္ သီတင္းသုံး ၀ါဆုိေတာ္မူၿပီး)
အႏၱိမ ေနမႈ၀ါ ၊
ေ၀ဠဳရြာ တစ္ခန္း ။
အာယုေတာ္ ဇီ၀ိန္ႏြမ္းၿပီးမုိ႕ ၊
ရည္ခ်ိန္မွန္း စဥ္လာ ။
ၿမတ္၀ါဆို ေလးဆယ္ငါးတြင္မွ ၊
ေအးနယ္သြား ၿမန္းၾကြေခမာ ။
(၄၅ငါး၀ါတြင္ မလႅာမင္းတုိ႔၏ အင္ၾကင္းဥယ်ာဥ္အနီး ေ၀ဠဳ၀ ရြာေလးတြင္ ေနာက္ဆုံး၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး ပရိနိဗၺာန္ စံၿမန္းေတာ္မူသည္ )
မ်ားေ၀ေန သံသရာကို ၊
ယဥ္တၿဖာ မဂ္နန္းႏွင္႔ ။
ၿဖတ္လႊမ္း၍ နိဗၺဴခြင္ ၊
လွမ္းပို႔ ကယ္တင္ ။
ဘုရားၿမတ္ ၀ါဆိုစဥ္ကို ၊
စာလုိခ်င္ မွတ္စမ္းေတာ႔ေလး ။
ၿမတ္ဗုဒၶသည္ ဘုရားၿဖစ္ေတာ္မူၿပီး ၄၅ႏွစ္တာကာလ အတြင္း ႒ာနေပါင္း ၁၅႒ာန ေက်ာင္းေပါင္း ၁၆ေက်ာင္း ၀ါေပါင္း ၄၅၀ါ သီတင္းသုံးေတာ္ မူသြားပါေၾကာင္း ကိုေရွးပညာရွိ ကဗ်ာ႔က၀ိမ်ား ကေရးသားသြားေသာ ၀ါေတာ္စဥ္ေတးထပ္ကို မွတ္သားမွိသမွ် ၊ ဗဟုသုတ အလို႔ငွာ ေရးသား တင္ၿပလိုက္ရပါသည္ ။
မွတ္ခ်က္
၀ါေတာ္စဥ္ေတးထပ္မ်ားဟာ စုစုေပါင္း ေၿခာက္ပုဒ္ရွိပါတယ္ ၊ ကြ်န္ေတာ္ထံမွာလဲ ေၿခာက္ပုဒ္လုံး ရွိပါတယ္ ေနာက္ပိုစ္႔ေတြက်မွ ထပ္မံေရးသားပါ႔မယ္ ၊ ဒီ၀ါေတာ္စဥ္ေတးထပ္မ်ားကို ေတးထပ္သင္စဥ္က ဘိုးဘိုးက နမူနာ ေတးထပ္မ်ားအၿဖစ္ သူ႕မွတ္စုစာအုပ္ထဲမွ ကူးယူေစခဲ႔တာၿဖစ္ပါတယ္ ၊ ေရးသားသည္႔ ပုဂၢိဳလ္မွာ ထန္းတပင္ ဆရာေတာ္ဟု သိရပါတယ္ ၊ ဘြဲေတာ္က ဦးပညာသာမိ လို႔မွတ္မွိပါတယ္ ၊ မွားခ်င္လဲ မွားပါလိမ္႔ မယ္ မၾကိန္းေသပါ ၊ ယခုေတာ႔ ပိုစ္႔ရွည္သြားမွာ ဆုိးသည္႔အတြက္ ဤမွ်ႏွင္႔ နိဂုံးခ်ဳပ္ပါတယ္ ၊ ဒီေတးထပ္ကို တင္မယ္လို႕ လုပ္ေတာ႔ မဒမ္ေငြလမင္းက သူ႔ဘေလာ႔မွာ စာလာဖတ္တဲ႔ လူေတြ မၾကိဳက္ေလာက္ဘူး လုိ႔ ေၿပာပါတယ္ ၊ မစၥတာေငြလမင္းအေနနဲ႕ ကေတာ႔ ၾကိဳက္သည္ ၿဖစ္ေစ မၾကိဳက္သည္ၿဖစ္ေစ ရွားပါးလွတဲ႔ စာေကာင္းေပမြန္မ်ား ၿဖစ္လုိ႔ မွ်ေ၀လိုတဲ႔ ေစတနာေလးနဲ႕ တင္လိုက္ရပါတယ္ ၊ မဒမ္ေငြလမင္း ေၿပာသမွ်ကို အၿမဲတမ္း ၾကိတ္မွိတ္သီးခံ ေနရသည္႔ သနားစဖြယ္ၿဖစ္သည္႔ မစၥတာ ေငြလမင္း ။
5 comments:
ႀကိတ္မိွတ္သီးခံလို႕ လုပ္ခ်င္တာ လုပ္တာေပါ့ေနာ္။ ဟဲဟဲ
ေတးထပ္ဆိုတာ ထပ္ထပ္ဆိုရတာ ထင္တယ္ ေနာက္အသံက တက္သံနဲ႕ဆိုရတယ္ လားမသိ
ေတာ္ေတာ္ပင္ပန္းတယ္ ဆိုရတာ
ေနာက္ၾကံုမွ ဦးေငြလမင္းကို ဆိုခိုင္းရဦးမယ္။
ဦးေငြလမင္းရယ္ ရွားပါၿပီး ဒီစာေတြက သိသင့္သိထုိက္တယ္ေလ တင္သင့္တာေပါ့ ေဒၚေငြလမင္းေျပာတိုင္းနားမေထာင္ (ရန္တိုက္ေပးသည္) လူမလာ မွာစိုးလို႕ဆိုေတာ့ အခုလာတဲ့ ကၽြန္ေတာ္က လူလား။ :D
ေတာ္ေတာ္ေလ႔လာထားတဲ႕ မစၥတာ ေငြလမင္း
တို႕ဆို ေတးထပ္ဆိုတာ ဘာမွန္းေတာင္ ေရေရရာရာ မသိဘူး
အသက္ငယ္ငယ္နဲ႕ ဒီေလာက္ေလ႕လာႏိုင္တာ ခ်ီးက်ဴးစရာဘဲ။ ဘယ္အေၾကာင္းအရာတိုင္းမဆို ၾကိဳက္သူနဲ႕ မၾကိဳက္သူဆိုတာ ရွိစျမဲပါဘဲ။ ကိုယ္႕အၾကိဳက္နဲ႕ကိုယ္ေပါ႕ေနာ္။
ခုလို ကိုယ္ၾကိဳက္တာေတြ ေရးေနရတာလဲ ကိုယ္တိုင္စိတ္ခ်မ္းသာတယ္ မဟုတ္လား။ ျပီးေရာေပါ႕ ဒါဆို
သူ႕ကိုယ္သူ ေဒၚေငြလမင္း အႏိုင္က်င္႕တာခံေနရတယ္တဲ႕ ေျပာရွာေသး
တကယ္တမ္းက စိတ္မရွည္တာက သူ။ ဟြန္း
မေျပာခ်င္ဘူး
လူတိုင္းမသိတဲ့ အေၾကာင္းအရာမို႔လို႔ တန္ဖိုးရိွပါတယ္။
မွတ္သားေလ့လာထားတဲ့ စိတ္ကူးနဲ႔ ဝါသနာကို ေလးစားပါတယ္ဗ်ာ။
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္မဝင္စားရင္ေတာင္ စိတ္ဝင္စားသူ တစ္ေယာက္ ဖတ္ရရင္ပဲ ေရးရက်ဴိး နပ္တယ္ မဟုတ္လား။
အေကာင္းဆံုး ဟင္း ဆိုတာ ဘာလဲ ဆိုျပီး ေမးသလိုေပါ႔။
တကယ္ေတာ႔ အေကာင္းဆံုး ဟင္းဆိုတာ စားမဲ႔လူရဲ႕ အၾကိဳက္ဆံုးဟင္းပဲ ျဖစ္မွာပါ။ လူတိုင္းအတြက္ေတာ႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးေပါ႔။
ဒီလိုပါပဲ။ ကိုယ္ေရးတဲ႔ စာအတြက္လည္း အပ္စပ္တဲ႔ လူေတြ အတြက္သာ အဆင္ေျပသြားပါလိမ္႔မယ္။ အားလံုးအတြက္ကေတာ႔ အဆင္ေျပမွာ မဟုတ္ဘူးေပါ႔။
က်ေနာ္ကေတာ႔ ဗဟုသုတ အေနနဲ႔ပဲ ဖတ္ရႈပါတယ္။
မစၥတာေငြလမင္းက ဗဟုသုတျကြယ္ဝတဲ့ ဘိုးဘိုးနဲ့ေနထိုင္
ခဲ့ရျပီး မွတ္သားထိုက္တာေတြမွတ္သားႏိုင္ခဲ့တာ အရမ္း
ေကာင္းသဗ်ာ...။မဒမ္ေငြလမင္းလည္း ေနာင္ သေဘာက်
လာမွာပါ...။
Post a Comment